Stadsmuseum Harderwijk

Het Stadsmuseum van de oude Hanzestad Harderwijk toont Zeegezichten van de schilder Anthonie Pieter Schotel uit Dordrecht. (1890-1958). Schotel had een voorkeur voor water, rivieren, de zee. Dat schilderde hij graag, net als zijn voorvader zeeschilder Johannes Christiaan Schotel. Van 1929 tot aan zijn dood in 1958 woonde A.P. Schotel in Volendam.

In 1918 valt het besluit de Zuiderzee af te sluiten met de Afsluitdijk. Schotel besluit dan de Zuiderzee en het leven rond en op die zee zoveel mogelijk weer te geven. Dat doet hij niet onverdienstelijk zij het dat zijn coloriet nogal terughoudend overkomt. Dat laat onverlet dat hij op vakkundige wijze een wereld toont die in zijn jaren langzaam aan het verdwijnen was en die nu voor ons bijna niet meer is voor te stellen. Zijn pastel gekleurde werken tonen niet alleen het water maar ook het typisch Hollandse leven aan de Zuiderzee. Vrouwen in klederdracht, stoere vissers en bruine botters. Dat oer-Hollandse beviel de Duitse bezetter ook goed. Het paste in hun ideaalbeeld van het Arische ras en leven. Schotel schreef zich in bij de Kulturkammer. Hij werd ook even lid van de NSB. In 1942 werd hij geroyeerd en wilde daarna niet opnieuw lid worden. Zijn houding kleefde hem na de oorlog uiteraard aan. Pas in 1975 volgde een postuum eerbetoon met een expositie in het Zuiderzeemuseum.

Deze geschiedenis zet je aan het denken over de vraag ‘wat zou ik hebben gedaan?’ Een vraag die je nauwelijks kunt beantwoorden. Je weet het pas als het je overkomt. Niettemin is het werk van A.P. Schotel aangenaam en bovendien ook nog eens van historisch belang. Zodat we nu in ieder geval kunnen zeggen: we hebben zijn schilderijen nog.

Kijken mag/ Stadsmuseum Harderwijk: Door de afbeelding op de aankondiging was ik al getriggerd. En mijn gevoel heeft me niet bedrogen. Ik kende Dorien Plaat nog niet, maar ben vanaf nu haar fan. Wat een schitterende expositie. In een samenleving waar botox en het mes van de plastisch chirurg nog steeds het schoonheidsideaal bepalen zijn de mensen die Dorien Plaat ons laat zien een verademing. Zij toont ons mensen in al hun kwetsbare onopgesmuktheid. Zij maakt zeker geen karikaturen, maar laat ons juist de essentie van de veelkleurigheid van het mensdom zien. Dat maakt deze mensen, die je bij een eerste blik niet een missverkiezing ziet winnen, nu juist tot echte waarachtige schoonheden. Plaat heeft een heel eigen beeldtaal, maar ze staat hiermee wel in de traditie zoals ook Herman Gordijn ons zonder opsmuk het mensdom toonde. Saillant detail: Dorien Plaat komt uit Gorssel. Dus ik zeg tegen museum More: geef deze dorpsgenoot als de wiedeweerga een podium in het museum in Gorssel. Ik kan alleen maar zeggen: mensen ga naar Harderwijk en kijk naar de mensen van Dorien Plaat, dat kan nog tot 20 januari.